Her yerde eğitim, herkese eğitim anlayışının devrimci yaklaşımıdır Köy Enstitüleri…
1935 yılında temellenip, 84 yıl önce bugün; 17 Nisan 1940 yılında 3803 sayılı yasa ile açıldı Köy Enstitüleri… UNESCO ‘nun Dünya’ya örnek model olarak sunduğu, Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç ile yoğrulmuş, eğitim filozofu John Dewey’in de katkı sunduğu Türkiye’nin özgün eğitim projesidir Köy Enstitüleri… Dönemin koşullarında nüfusun büyük çoğunluğunun Köy/kırsal alanda varoluşu gerçeğine bağlı olarak “okulların yerel koşullara uyarlanıp, okulun toplum yaşam merkezi ” felsefesinin sonucudur Köy Enstitüleri… İş ve Eğitim yaklaşımını birleştirme fikrinin sentezidir Köy Enstitüleri…
Öğrencilerin; kendi okul kışla, ev, iş alanını inşa ederek birlikte “yaparak yaşayarak”, “üretim ile eğitim “kaynaşmasıdır Köy Enstitüleri… İş içinde eğitim felsefesi, eğitimin ekonomik süreçlerle uygunluğunu ve üretkenliğini, savunan projedir Köy Enstitüleri. Köylerde maddi imkânsızlık durumunda olan, kabiliyetli çocukları eğitim sistemi içine dahil edip hayata ve geleceğe hazırlamaktır Köy Enstitüleri… Öğrencilerin yaşamla bağdaşlaşması, eğitim ilke ve yöntemlerinin doğanın içinde hayata geçirilmesi projesidir Köy Enstitüleri…
Temel amacı çoğunlukta köylü nüfusun eğitim seviyesini artırmak olduğu için köylü yaşam işlerinden tarım, hayvancılık, arıcılık vb. alanında yetkin bireyler yetiştirme programıdır Köy Enstitüleri… Türkiye Cumhuriyeti’nin devrimci felsefesinin eseridir, Köy Enstitüleri… Eleştiren, sorgulayan, ezber dışı, öğrenci-yaşam merkezli, yaparak- yaşayarak, öğrenme sürecinin adıdır Köy Enstitüleri… Gelişmişliğin temeli ve geleceği ancak eğitim ile mümkündür gerçeği ile Millet Mektepleri, Halk Evleri, Köy Öğretmen Okulları ile yurt sathında seferberlikle eğitimde çağdaşlaşma yolunda ilerlemenin öncüsüdür Köy Enstitüleri…
Cumhuriyet; hurafelere, dini istirmara bilimsel olarak hayır dediği ve inanç özgürlüğü için Laik eğitim felsefesini rehber etmiştir. Toprak ağalarını, devrin egemenlerini, patronları, uluslararası para babalarını rahatsız eden, aydınlanma meşalesidir Köy Enstitüleri.. Bundan dolayı 1950 yılında iktidar olan Demokrat Parti eliyle 1954 yılında kapatılmıştır.1942/54 yılları arasında Türkiye’nin bütün bölgelerini kapsayan, ortaklaşan-kapsayıcı uzaklıkta 21 ilde açılıp; 1308 bayan, 15.943 erkek öğretmen yetiştirerek; Türkiye’nin aydınlık geleceğini inşa edendir, Köy Enstitüleri…Konçerto çalan,roman, öykü,şiir yazan,ressam, heykeltraş aydın,Yazar, öğretmen yetiştirme, dünya klasiklerini okuyanların ocağıdır Köy Enstitüleri…
AÇILAN İLLER… Çifteler ( Eskişehir’de) Arifiye (Adapazarı’nda) Kızılçulluk( İzmir’de) Gölköy (Kastamonu’da) Kepirtepe (Kırklareli’de) Pulur (Erzurum’da) Hasanoğlan (Ankara’da) Pamukpınar (Sivas’da) Akçadağ (Malatya’da) Aksu (Antalya’da) *CILAVUZ (Kars’ta) Beşikdüzü ( Trabzon’da) Düziçi (Adana’da) Savaştepe (Balıkesir’de) Akpınar (Samsun’da) Pazarören (Kayseri’de) Gönen ( Isparta’da) İvriz (Konya’da) , Ortaklar (Aydın’da), Dicle (Diyarbakır’da) Ernis (Van’da) Türkiye’nin yedi bölgesinde tüm İlleri kapsayacak konumdaki illerde açılan* Köy Enstitüleri *yapılanması ile de eşitlik, adalet, herkese eğitim hakkı için planlanmış büyük bir projedir….
YETİŞEN AYDINLAR/YAZARLAR…. Dursun Akçam, Fakir Baykurt,Ali Dündar,Ümit Kaftancıoğlu, Mahmut Makal,Hasan Kıyafet, Talip Apaydın,Mehmet Başaran,Pakize Türkoğlu Mehmet Uslu,Kemal Burkay,Adnan Binyazar, Ahmet Telli, Ali Yüce, Yusuf Ziya Bahadanlı, Osman Şahin,Sami Gürel,Osman Bolulu, Birsen Başaran ve binlerce mezunuyla devrimin ,sanat ve kültürün öncülerinin yuvasıdır Köy Enstitüleri. Tek ya da iki katlı yapı inşasında;idari binalar, derslikler,işlikler(resim-işmarangoz/demir/arıcılık /dokuma/teknik resim/dikiş-nakış) atölyeleri ile eğitime temelidir Köy Enstitüleri.
Yatakhane, yemekhane, kitaplık, mutfak, banyo, kooperatif, revir, toplantı salonları, çamaşırlık, ahır, kümes, samanlık, fırın, spor alanları, su deposu, artezyen kuyuları, havuz ile uygulama ve hayata hazırlanma merkezidir Köy Enstitüleri… Saz, mandolin, keman, piyano vb. her öğrencinin bir müzik aletini çalan yuvadır Köy Enstitüleri… Öğrenci, temizlik-düzen, Yatakhane, yemekhane, çamaşırlık, revir vb. başkanlık görevlerinde sorumluluk bilinciyle yetişme merkezidir Köy Enstitüleri… Müsamere ,eğitim, spor, kitap, yayın, müzik, gezi ve inceleme, fotoğrafçılık kolu ile sosyalleşmenin merkezidir Köy Enstitüleri…
DERS PROGRAMI… KÜLTÜR DERSLERİ Türkçe, Coğrafya,Fizik, Kimya,Yurttaşlık Bilgisi, Matematik, Yabancı Dil, Tabiat ve Okul Sağlık Bilgisi,Resim-İş,Müzik, Beden-Eğt /Milli Oyunlar El yazısı, Askerlik Dersi, Ev İdaresi, Çocuk Bakımı Zirai İşletme Ekonomisi, Kooperatifçilik… Haftada bu dersler 22 saat olarak uygulanmıştır…TARIM DERSLERİ…Tarla Ziraati,Bahçe Ziraati,Zooteknik,Kümes Hayvancılığı, Arıcılık, İpek Böcekciliği dersleri haftada 11 saat işlenmiştir…
TEKNİK DERSLER … Erkek öğrenciler için; demircilik, nalbantlık, motorculuk,dülgercilik, yapıcılık … Kız öğrenciler için ; biçki-dikiş, el sanatlar, motor,örgü-dokumacılık,tarım sanatları kolları… Haftada 11 saat işlenirdi. Haftada toplam 44 ders saati ile kültür, ziraat ve teknik ders, çalışmaları ile öğrenciler; geleceğe tam donanımlı yetiştiriliyordu.
GÜNLÜK PROGRAM: Öğrenciler: Sabah 6’da kalkar…2 saat temizlik, spor, kahvaltı, sabah kitap okuma çalışması yapılır… Saat: 08.00-11.45, Ders/ İş 12.00 -13.00 Yemek 13.00-17.45 Ders/İş. Gece en az 2 saat okuma ve ders hazırlıkları yapılır 22.00’de yatılırdı. Köy Enstitüleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin devrimci bakış açısı ile Türkiye’nin dönemsel koşullarına uygun özgün bir projedir. Kalkınmanın, gelişmenin, aydınlanmanın temel harcı Eğitimdir. Eğitimin örnek projesi de KÖY ENSTİTÜLERİDİR…Ki bu gerçeği UNESCO’da Dünyaya ÖRNEK OLARAK sunup tescillemiştir. Yeniden ve yine Köy Enstitülerinin devrimci özünden esinlenerek, uygulana örneklerinden ders çıkararak günümüz ihtiyaçlarına uyarlanıp çözüm ortaklığına katkı sunmak gerekir. 1935 yılı Atatürk döneminde temellenen ve İsmail Hakkı Tonguç, Hasan Ali Yücel ile bütünleşen KÖY ENSTİTÜLERİ YILDÖNÜMÜ KUTLU OLSUN… Cumhuriyet felsefesinin özü, sözü, devrimci direnci Köy Enstitüleri mezunu olup; ülkemize hizmet sunan tüm eğitim emekçilerine saygıyla…
Murat KAYA
Eğitimci-Yazar
