Kocaeli Çevre Platformu Tüpraş’ta önceki gün meydana gelen kaza ile ilgili yaptığı basın açıklamasında TÜPRAŞ’ın ilave tesis yatırımlarının olası bir depremde 1999 depreminde olduğu gibi büyük sorunlara neden olacağını bu projelerden vazgeçilmesini talep etti.
Kocaeli Çevre Platformu Koordinatör ve Dönem Sözcüsü Muammer Hakkı Ersöz 5 Kasım Salı günü TÜPRAŞ‘ta yapılan açıklamaya göre, kompresör bakımı esnasında meydana gelen patlama da 12 işçimiz yaralandığı kazanın, Kocaeli’de 1999 depreminde ortaya çıkan TÜPRAŞ yangınını ve yangının yarattığı durum nedeniyle enkaz kaldırma işleminin aksamasını, depremde yaralanan yakınlarını ve kaybettiklerini enkaz altında bırakarak bölgeden uzaklaşmak zorunda kaldıkları anları canlandırdığına dikkat çekti. Ersöz Kocaeli ve Körfez’de durum böyle iken bir yandan da bütün itirazlara rağmen yeni yatırımlar ve kapasite artışları artarak sürmekte olduğunu ifade ederek yaptığı uyarıda ‘’ olası bir depremde yer hareketi ile karşılaşacak rafineri, depolama tesisi gibi çelik ağırlıklı yapılarda deprem etkisi, statik elektrik, sürtünme ve benzeri etkilerle kıvılcımlanma ve neticesinde yangınlar ve patlamaların oluşması çok büyük olasılıktır, geçmişte yaşanmıştır, gelecekte yaşanması da olasıdır ve teknik olarak ta önlenmesi son derece güçtür.’’ Dedi.
Konu ile ilgili basın açıklaması yapan Kocaeli Çevre Platformu Koordinatör ve Dönem Sözcüsü Muammer Hakkı Ersöz açıklamasında şu görüşlere yer verdi; ‘’
1999 Kocaeli’de yaşanan deprem ile ilgili VİKİPEDİ’den alınan ansiklopedik bilgi paragrafı şöyle;
“17 Ağustos 1999’da yaşanan Gölcük depreminin merkez üssü, TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nin yakınlarıydı. Deprem sırasında rafinerinin 115 metrelik betonarme meşale bacası yıkıldı. Bacanın yıkılmasıyla başlayan yangın yedi akaryakıt tankına ve şarj fırınına sıçradı, 63 adet boru hattının ve elektriklerin kopmasına sebep oldu. Yerel itfaiyenin yetersiz kalması üzerine önce çevre illerden destek istendi. Ancak bazı yerlerde söndürülen yangının başka yerlerde yeniden başlaması nedeniyle kontrolü oldukça zorlaştı. Yangının, patlama riski bulunduran LPG tanklarına ilerlemesi ve rafinerinin hemen yakınlarındaki İGSAŞ ve PETKİM tesislerine de sıçrama olasılığı ortaya çıkınca, tesisteki tüm çalışanlar tahliye edildi. Ayrıca Derince ve Körfez ilçelerindeki halk da korkudan evlerini terk etti. Patlama riski oluşması üzerine hükûmet uluslararası yardım istedi.”
Kocaeli sanayi yoğunluğu ve buna bağlı olarak endüstriyel kaza potansiyel ve riskleri en büyük illerimizden biridir. Uzun yıllardır yapılan planlama hatalarından dolayı yüksek riskli endüstriyel tesisler ile konut alanları neredeyse iç içe geçmiştir. Gelinen noktada Dilovası’ndaki konutların taşınması hakkında ki karar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızca onaylanması bu durumun bilindiğinin ve görüldüğünün açık göstergesidir. TÜPRAŞ rafinerisi ve diğer birçok potansiyel endüstriyel kaza riski taşıyan sanayi kuruluşunun bulunduğu Körfez ve diğer ilçelerimiz içinde gerekli önlemler alınmalıdır.
Kocaeli ve Körfez’de durum böyle iken bir yandan da bütün itirazlara rağmen yeni yatırımlar ve kapasite artışları artarak sürmektedir.
TÜPRAŞ geçtiğimiz aylarda yaklaşık 9 milyar TL’lik yeni alkilasyon tesisi yatırımı için ÇED sürecini başlatmış ve düzenlenen nihai rapor 24 Ekim tarihinde 10 günlük süre ile tekrar görüşe açılmıştır.
Söz konusu tesis ile ilgili yapılması planlanan ÇED süreci halkın katılımı toplantısı yoğun tepkiler üzerine yapılamadan yarım kalmasına rağmen nihai raporda bazı itirazlarla beraber toplantının yapıldığı belirtilmiştir.
ÇED raporun Sekil 39’da da görülen diri fay haritasına göre proje alanı KAF ana koluna yaklaşık 1250 m. uzaklıktadır. Yine aynı raporda, belli periyotta proje alanında en büyük yer ivmesinin 0.675 g olduğu belirtilmiştir.
Bu büyüklükte bir ivmeli yer hareketi ile karşılaşacak rafineri, depolama tesisi gibi çelik ağırlıklı yapılarda deprem etkisi, statik elektrik, sürtünme ve benzeri etkilerle kıvılcımlanma ve neticesinde yangınlar ve patlamaların oluşması çok büyük olasılıktır, geçmişte yaşanmıştır, gelecekte yaşanması da olasıdır ve teknik olarak ta önlenmesi son derece güçtür.
Tarihe not düşmek bakımından uyarıyoruz. Gelin zaten yeterince riskli olan Kocaeli’de yeni risk alanları yaratmayalım. Mevcut durumu önce stabil hale getirelim. Sonra da yeni planlama-sanayileşme adımlarıyla 10 yıllar içinde kentleri ve ülkemizin dört bir köşesini daha güvenli, kalkınmış müreffeh, çevresel değerler saygılı, ekolojik yaşama uygun hale getirelim.
